Технологическая карта урока по татарскому языку по теме «Антоним һәм синоним фигыльләр».
план-конспект урока (4 класс)
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
| achyk_deres_tehnol_karta.doc | 94 КБ |
Предварительный просмотр:
Туган тел дәресенең технологик картасы
Яңа материалны аңлату
Синоним һәм антоним фигыльләр
Синоним һәм антоним фигыльләр турында мәгълүмат бирү.
Төп төшенчәләр, аңлатмалар
Фигыльләр,синонимнар, антонимнар, синоним һәм антоним фигыльләр
Парларда, группаларда һәм индивидуаль эшләү
И.Х.Мияссарова, К.Ф.Фәйзрахманова туган телдә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары укучылары өчен 4 сыйныфка татар теле, 2014.
Техник чаралар: компьютер,экран, проектр.
Power Point та презентация;
Формалаштырырга тиешле универсаль уку гамәлләре УУГ
Исәнмесез, хәерле көн, укучылар. Бүгенге дәресне Ямаширмә мәктәбе укытучысы Рузилә Рөстәмовна алып барам.
Елның сихри мизгелләргә бай булган фасылына да кердек.Матур энҗеләр әйләнә-әйләнә, мамык кебек куыша куыша агачларга, өй түбәләренә, җиргә төшә.
Укучылар, ул нинди ел фасылы булыр икән?
Укытучы белән исәнләшү
Фаразлауның кыш ел фасылына туры килүен әйтү.
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
II.Актуальләштерү (3 минут)
Менә бит ул кар бөртекләре сезнең алларга да төшкәннәр. Алар гади генә түгел, ә сораулар белән.
Кар бөртекләренә язылган сорауларга җавап бирәләр.
Контроль, телдән җавап бирү күнекмәләрен үстерү.
III.Уку мәсьәләсен кую
Менә фигыльләр турында искә төшердек. Карагыз әле нинди матур шигырь юллары язылган монда.
1 укучы укып чыксын.
Карлар ява, җиргә төшә,
Ишелә мамык карлар.
2. Дәфтәрләребезне ачтык, бүгенге числоны, сыйныф эше дип язып куябыз һәм шигырьне матур итеп күчереп язабыз.
1. 1 укучы шигырьне укып чыга.
Матур язу күнекмәләрен булдыру
1.Укучылар беренче юлдан фигыльләрне табып укыгыз әле.
Аларның мәгънәләре турында нәрсә әйтә аласыз?
2. Укучылар калган фигыльләрне табыгыз.
Аларның мәгънәләре турында нәрсә әйтә аласың?
3. Капма-каршы мәгънәле сүзләрне без ничек дип атыйбыз икән?
Ә мәгънәләре бертөрле булган сүзләр ничек дип атала?
4. – Без шигырьдән тапкан сүзләр нинди сүз төркеме иде?
Укучылар, димәк бүгенге дәресебезнең темасы ничек дип аталыр?
Димәк, без бүген дәрестә нишләрбез?
Әйе, укучылар, бик дөрес.
Ә хәзер слайдка игътибар итегез әле. Бирелгән рәсемгә карата синоним фигыльләр уйлап әйтегез?
Киләсе слайдта бирелгән рәсемнәргә карата антоним фигыльләр уйлап әйтегез.
Димәк синоним фигыльләр дип . антоним фигыльләр дип. (балалардан әйттерәм),
Әйдәгез, кагыйдә белән бергәләшеп танышыйк. (Кагыйдә чыгарыла).
1.Укучы беренче юлдагы фигыльләрне табып укыйлар.
Ява-төшә фигыльләренең мәгънәләре бертөрле булуын әйтәләр
2. Укучы калган фигыльләрне табып укыйлар.
Өелә -ишелә фигыльләренең капма-каршы мәгънәдә булуын әйтәләр
3. Укучылар капма-каршы мәгънәле сүзләрнең антонимнар булуларын, ә мәгънәләре бертөрле булган сүзләрнең синонимнар булуларын әйтәләр.
— Без шигырьдән тапкан сүзләр фигыльләр иде.
Бүгенге дәресебезнең темасы- синоним һәм антоним фигыльләр дип атала.
Бүгенге дәрестә без антоним һәм синоним фигыльләр турында сөйләшербез, җөмләләрдә аларны табарга өйрәнербез, алар белән җөмләләр төзербез.
Бирелгән слайдтагы рәсемнәргә синоним фигыльләр булып йөгерә, чаба, икенче рәсемдә антоним фигыльләр булып йоклый- уяна фигыльләре тора.
. капма-каршы мәгънәгә ия,
. бертөрле мәгънәгә ия.
Шигырьдән танып-белү һәм коммуникатив ихтыяҗларны канәгатьләндерерлек мәгълүматлар табарга өйрәнү.
Баланың шигырьдән фигыльләрне табып, мәгънәләрен аңлап бәяли белүенә ирешү.
Антоним һәм синоним сүзләрне аера белү.
Танып белү мәсьәләсен мөстәкыйль ачыклау һәм максат кую.
Кагыйдәне мөстәкыйль чыгарырга ирешү.
IV.Уку мәсьәләсен чишү
Карточкалар белән эш
— Укучылар, слайдта сүзләр язылган. Сезгә шул сүзләр арасыннан бертөрле мәгънәле сүзләрне генә билгеләргә кирәк. Ә хәзер карап китик, нинди сүзләрне бергә тупладыгыз? (1 укучы әйтә)
-Алар мәгънәләре буенча нинди фигыльләр? Болар нинди фигыльләр булалар?
-Сезнең бер артык сүзегез калды. Ул мәгънәсе буенча калган фигыльләргә карата нинди? Ә хәзер әйдәгез әле шул фигыльләр белән җөмлә төзеп карыйк.
-Укучылар, молодцы, булдырдыгыз.Сезнең өстәлләрегездә конвертлар бар. Конверт эчендә карточкалар. Сез биремне карточкаларда эшләрсез.
Эталон буенча тикшерегез. Кемдә ничә хата бар? Үзегезгә бәя куегыз.
Шатлана, сөенә, моңсулана, канатлана.
Аларның мәгънәләре бертөрле, синоним фигыльләр булалар.
Ул капма-каршы мәгънәне белдерә, антоним фигыль була.
Уку мәсьәләсен чишүдә логик фикерләү, кагыйдә
нигезендә төп билгеләрне аерып ала белү.
Биремнәрне аңлап бәяли белүенә ирешү,
үз фикереңне тулы һәм төгәл итеп әйтә белү.
Укучыда мөстәкыйль эш күнекмәләре булдыру.
Үзконтроль, биремнәрне үтәүнең дөреслеген тикшерү.
Физкультминут (4 мин)
Укучылар, әйдәгез, бераз ял итеп алыйк. Такта янына чыгып, парлашып басыгыз. Мин сезгә антоним һәм синоним фигыльләргә мисаллар әйтәм. Синоним фигыль ишетсәгез кулга кул тотынып басыгыз, антоним фигыль ишетсәгез аркагызны аркага куеп басыгыз. Кайсы пар ялгыша, шул уеннан чыга.
Арды-талчыкты, хәлдән тайды
Ялгышу-хата ясау, хаталану
- Әфәрин укучылар. Урыннарыгызга тыныч кына утырышыгыз.
Бирем бенча синоним һәм антоним фигыльләрне аера белергә тиешләр.
Синоним һәм антоним фигыльләрне аера белүләрен тикшерү, укучыларда җитезлек сыйфатын булдыру.
V.Яңа белемнәрне ныгыту (4 мин)
Табышмакны сәхнәләштерү (4 мин)
1.Ә хәзер, әйдәгез, төркемнәрдә эшләп алыйк. Беренче төркемгә бирелгән фигыльләргә антонимнар язырга, икенче төркемгә-синонимнар язырга кирәк була. Язабыз, чылбыр буенча уңяк күршебезгә бирәбез. Беренче бетергән группа бер-берсенә тотынып кулларын өскә күтәрә. Тикшерелә. Һәр төркемнән берәр укучы укып чыксын әле.
2.Ә хәзер, әйдәгез, китапка күз салыйк әле. 152 нче күнегү. 1 укучы сәнгатьле итеп укып чыксын. Шигырьдән синоним фигыльләрне табып әйтегез.
Шигырьнең авторы- Роберт Миңнуллин. Ә кем соң ул Р.Миңнуллин?
Аңа быел ничә яшь тулды?
Ул үзенең шигырендә балаларга нәрсә әйтергә тели икән?
Шигырь астындагы биремне укыгыз әле. Килешәсезме сез бу фикер белән?
3.Шигырь язу җиңел булмаса да, әйдәгез әле, балалар, берничә минутка без дә шагыйрь булып карыйк әле. Кызыклы уен тәгъдим итәм. Шигырьдәге аерылып алынган фигыльләргә антоним парларын үзегез уйлап язарга.
Хикмәт дисәң дә хикмәт:
Киштәдән төшә (. ) чүлмәк.
Авызын ача (. ) тизрәк,
Бераздан башын кашып
Ычкына (. ) чөйдән кашык.
Ә хәзер эшләрегезне алмашыгыз. Һәм дустыгызга бәя куегыз.
Менә бит бик тә кызыклы шигырь килеп чыкты.
Укучылар, күргәнегезчә татар теле – матур, бай тел. Моны без укыган Р.Миңнуллин шигыре дә, сез чыгарган шигырь дә раслый.Татар халык авыз иҗаты да синоним һәм антоним фигыльләргә бай. Шуны тикшерү максатыннан сәхнәләштерелгән табышмак чишү уенын тәгъдим итәм. Һәр төркемгә табышма бирәм.Аның җавабын икенче төркем әйтергә тиеш,ләкин табышмакны сүзсез генә укып күрсәтергә кирәк. 30 сек.вакыт бирәм.
Хәзер табышмакны укыгыз һәм анда антоним яки синоним фигыльләр барлыгын әйтерсез.
- Минем тиресем җиде кат
Суярсың да тунарсың.
Күз яшьләрен коярсың. (Суган)
Җавабын зирәк таба. (Китап)
1 группа бирелгән фигыльләргә антоним, ә икенче группа синонимнар яза.
Источник статьи: http://nsportal.ru/nachalnaya-shkola/raznoe/2019/08/28/tehnologicheskaya-karta-uroka-po-tatarskomu-yazyku-po-teme
Антоним һәм синоним сыйфатлар (3 нче сыйныф)
Дәреснең темасы: Антоним һәм синоним сыйфатлар (3 нче сыйныф)
Максат: 1) Сыйфат турында өйрәнгәннәрне ныгыту;
2)Укучыларның белем дәрәҗәсен, логик фикерләү сәләтен, иҗади сәләтләрен үстерү;
3)Антоним һәм синоним сыйфатлар белән таныштыру;
4)Туган телгә мәхәббәт, әниләргә хөрмәт тәрбияләү.
Материал: татар теле дәреслеге, 3 сыйныф, 81 -84 бит, табышмаклар китабы, дәфтәр,компьютер,проектр,презентация.
Дәреснең тибы: сәяхәт дәрес.
1.Уңай хәләт тудыру:
2. Укучыларның дәрескә әзерлекләрен тикшерү.
3. Дәрескә кирәкле әсбапларны барлау.
4. Дәрес максатын хәбәр итү.
Исәнмесез укучылар! Хәерле көннәр сезгә! Зиһен һәм тел ачкычлары. Телимен һәммәгезгә!
— Укучылар бүгенге дәрестә без сезнең белән сыйфат сүз төркемен кабатларбыз һәм сыйфатларның антоним һәм синоним төрләрен өйрәнербез.
— Өй эшенә сезгә 153 нч е күнегү иде. Сыйфатлар кулланып хикәя язарга. Әйдәгез берничә укучының хикәясен тыңлап узыйк.
– Бик әйбәт укучылар.
Без сезнең белән сыйфатлар мәкаль һәм табышмаклар да күп кулланыла дип үткән идек, экранда алар бирелгән, танышыйк һәм сыйфатларны табып ачыклыйк әле. Нинди сыйфатлар табарсыз.
Аяксыз , кулсыз, үзе агачтан сикереп төшә.(яфрак)
Ак җир, кара тап, нәрсә булыр, уйлап тап.(китап)
Теле озынның акылы кыска.(м)
Акыллы чәчә барыр, акылсыз җыя барыр.(белем)
Вөҗданы пакъ- йөзе ак. (м)
-Синоним һәм антоним сыйфатлар кулланылган. Тактада язу.
-Безнең бүгенге дәреснең темасы да Синоним һәм антоним сыйфатлар дип атала. Дәфтәрләргә число һәм теманы язып куйыйк.
III.Матур язу күнегүе.
.алкын, оз.н, .омшак, .айдалы, б.ллы, .үгәрәк.
-Укучылар, без буген сәяхәт- дәрес үткәрербез һәм “ Сыйфат патшалыгы”на сәяхәт итәрбез. Беренче патшалыкта тест эшләргә туры киләчәк. ”Сорау бездән,җавап-сездән” дип атала ул тест.
1 .Сыйфат нәрсәне белдерә?
2. Сыйфат нинди сорауларга җавап булып килә?
В) Нишли? Нишләде? Нишләгән?
3. Сыйфат нинди сүз төркеменә бәйләнеп килә?
4)Сыйфат кергән җөмләне билгеләргә
А)Алсу мәктәптә укый.
Б)Бүгенге көн кояшлы булды.
В) Әни миңа күлмәк алды.
II нче патшалык “Бер предметка күп билге “ дип атала.(сдайд 2)
3 нче рәт – помидор сүзләренә сыйфатлар табып язырга.
-Сыйфат предметның нинди билгеләрен белдерә? (форманы, төсне,тәмне,х арактерны, табигат ь күренешләренең билгеләрен )
V.Яңа тема өстендә эш.
-Сыйфатлар мәгънәләре ягыннан аерылалар. Мәгънәләре капма –каршы булган сыйфатларны антоним сыйфатлар дип атыйлар. Шулай итеп III нче патшалык “Антоним сыйфатлар” патшалыгына рәхим итегез. Алар белән танышырга дәреслегебез ярдәм итәр. 82 нч е бит , 155 нче күнегүне эшлибез. (язмача башкару)
_Ә хәзер бирелгән сыйфатларның антонимын табарга кирәк
Матур- ям ь сез җиңел- авыр
Яшь- карт ачы- баллы
Яңа- иске салкын- җылы
Караңгы- якты чиста- пычрак
Дәреслек белән эш. 156 нчы күнегү (язмача). Нокталар урынына тиешле антоним сыйфатларны сайлап язырга.
VI . ФизИК ЯЛ МИНУТЫ. (слайд 4)
_Күрсәт әле, үскәнем. Ничек кошлар очалар?
-Менә шулай, менә шулай.җиңел генә очалар.
-Күрсәт әле, үскәнем, ничек яфрак коела?
-Менә шулай, менә шулай, матур итеп коела.
-Күрсәт әле, үскәнем, ничек куян сикерә?
Плакат белән танышу.
1. Мәгънә төсмерләре үзгә булса да, бер үк төрле билгене берничә сыйфат белән белдереп була. Андый сыйфатлар мәгънәдәш яки синоним сыйфатлар дип аталалар. Мәсәлән: олы, зур; эссе, кайнар; матур, чибәр; батыр, кыю һ. б.
2. Мәгънәләре буенча предметның бер-берсенә каршы билгеләрен белдерә торган сүзләр антоним сыйфатлар дип аталалар. Мәсәлән: матур — ямьсез, эшчән — ялкау, батыр — куркак.
-Синоним һәм антоним сыйфатлар предмет билгеләрен төгәлрәк сурәтләргә ярдәм итә.
Антоним сыйфатлар өстәп, җөмләләрне әйтеп бетерегез.
Кышын көн кыска, ә төн . . (озын)
Җәен көн аяз, ә көзен . . (болытлы)
Күп укыган бала белемле, ә аз укыган . . (белемсез)
Китап калын, ә дәфтәр . . (юка)
Алма баллы, ә лимон . . (ачы)
Кар йомшак, ә боз . . (каты)
Шикәр ак, ә күмер . .(кара)
VII . Дәреслек белән эш. 158 нче күнегү. Антоним сыйфатлар куеп, мәкальләрне күчереп язарга.
Әйдәгез, синоним сыйфатлар кулланып, 160 нчы күнегүне язып эшлибез.
Сыйфат турында тагын бер мәгълүмат алдык. Синоним һәм антоним сыйфатлар турында ниләр белдек укучылар ? (Билгеләмәне искә төшерәбез).
IX. Өйгә эш бирү. 162 нче күнегү. Табышмакларның җавапларын табарга. Калын хәрефләр белән бирелгән сыйфатларның синонимнарын уйлап язарга.
Источник статьи: http://xn--j1ahfl.xn--p1ai/library/antonim_m_sinonim_sijfatlar_3_nche_sijnif_105045.html