Қызыл кітап Текст
Қалайша тойламақпын?!
Хабар оқып əртүрлі ойға баттым:
Тегі құрып,
Тігерге тұяқ қалмай,
Төзімдері біткен бе хайуанаттың?!
Көрем десең көлге бар,
Далаға бар.
Жердің де бір уəжі бағаланар.
Аңшы көрсе
Жиналып,
Төбесіне
Шығарыпты саңғуды шағалалар.
Бітсе керек ойланыс,
Толғаныстар.
Қауіп қазір ормандар,
Ну қамыстар.
Қандары əбден қарайып,
Ашу қысып,
Адам жеуге көшіпті жолбарыстар.
Əшкерелеп сұмдықты жарық түндер,
Жасырады қабағы жабық күндер.
Содан бүлік шығарып,
Кей қонысты
Тып-типыл ғып кетіп жүр алып пілдер.
Бауырлар-ау!
Кесесің неңді қырқып?
Кей орманның орнында қалды бір түп.
Қонатын жер,
Ұшатын аспан аздай,
Самолетке шабатын болды бүркіт.
Болса болар шаруасы бұрыс кейде,
Түзетуге оны адам кіріспей ме?!
Туысқанның қолынан өлгеніңше
Өзіңді-өзің өлтірген дұрыс дей ме?!
Амалсыздан…
Көрсетіп батыр қылық,
Киттерің де шығарды ақыр бүлік:
Өзін-өзі лақтырып ақ қайраңға,
Өз еркімен өздерін жатыр қырып.
Алсақ солай барлығын майып етіп,
Тағар бізге Болашақ айып етіп…
Оны ойлайтын ақымақ па?
Той-думанда
Былшылдатып жеп отыр аю етін.
…Өлгеннен соң күн де жоқ
Шуақ та жоқ.
Өлтіргенде ар да жоқ,
Ұят та жоқ.
Оңбағанның артында ұрпағы бар,
Ал мамонттың артында тұяқ та жоқ.
Бəрі-бəрі олардың қырылыпты,
Біздер мына – бүгінде тірі мықты.
Мамонттарды жоқтауға тиісті адам,
Жоқтар болса түбінде ірілікті.
Қаншама аңды өлтірдік қамап түзде?!
Сағынады оларды алап күзде.
Қай кезде де
Болуға тиіс енді
Мамонттардың апаты сабақ бізге!
Бар тағдырдың тағы да,
Тағы алары.
Өсті мамық,
Терінің бағалары.
Мамонттардан дегенмен сүйек қалды,
Басқалардан белгісіз не қалары?!
Бұдан былай адамдар болмақ па абай?!
Безген бақыт оралып қонбақ па оңай?!
Тола жатар орыны топастардың,
Мамонттардың орыны толмақ қалай?!
Осындайда ақында тіл қышыған.
Жатыр талай бүгінде жер құшып аң.
Ал ғаламшар жоқтайды мамонттарын
Айырылған анадай тұңғышынан.
Қырдан безбе, бауырым,
Нұрдан безбе!
Жылататын жайттар бар жырдан да өзге.
Жиһан қамын жамылып жоқтау керек
Жердің өзі жоғалмай тұрған кезде!
Ойлаймыз деп бір кезде қамын бастың,
Ей, адамдар, достастың,
Қауымдастың.
Асын беру мамонттың керек енді
Жылын берген сияқты ауылдастың.
Жылататын жайттар бар жырдан да өзге
Қырдан безбе, бауырым,
Нұрдан безбе!
Мамонттарды ел болып жоқтау керек
Мамонттарша жоғалмай тұрған кезде.
Ойран салған сайғақтың өрісіне
Қауіптірек сібірдің бөрісінен
Кейбіреулер
Сыйлайды саудагерге
Папка жасап ақбөкен терісінен.
Источник статьи: http://www.litres.ru/adyr-myrza-li/yzyl-k-tap/chitat-onlayn/page-2/
мырза
Кыргызча-орусча сөздүк . 2013 .
Смотреть что такое «мырза» в других словарях:
мырза — қазы. Қазылардың ішіндегі тәуірі. Әй, құрдас, деді ол Ноғайқұлға. – Ұзын қазы, м ы р з а қ а з ы, тел қазылар үлкен үйде, жеңгеміздің кебеже сінде. Қайсысын қалайсың? (Т.Әлімқұлов, Ел мен жер, 59). Мырза тұйғын. сөйл. Ақ тұйғын. Ақ тұйғын – түсі… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мырзаға — (Қарақ.) қайын жігіт … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Мырза (станция) — Станция Мырза Астана Караганда Казахстанская железная дорога Отделение ж. д … Википедия
мырза қоспақ — Айыр бураға қайыған бал қоспақтан туған түйе … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
мырзақоспақ — зат. Балқоспақ пен бурадан туған будан, нардың үшінші қоспағы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
мырза жел — (Қост.: Аман., Жанг.) жай, ақырын соққан жел. М ы р з а ж е л соғып тұр, бидайды ұшырып бітіріңдер (Қост., Аман.). Оңтүстіктен соққан м ы р з а ж е л адамды көңілдендіріп жібереді («Лен. жолы”, №30, 1945) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мырзақоспақ — (Ақт., Жұр.; Жамб., Шу; Қ орда: Тер., Жал., Сыр.) өркештері бір біріне жақын келген түйе. М ы р з а қ о с п а қт ы ң атасы бура да, енесі нар (Ақт., Жұр.). Шу бойы зәңгі бабаға қолайсыз, м ы р з а қ о сп а қ, нарқоспақ, лақа–тәжік тұқымдас… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақмырза — зат. сөйл. Ақжігіт. Осы құралдың (ақжігіттің) екінші атауы – а қ м ы р з а (Қаз. этнография., 1, 119) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қамақ — мырза қамақ диал. Тұтқындалған, қамауға алынған адамдарды бостандықта ұстау, еркін қамау түрі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
Нурбаев Мамат — Нурбаевич Портрет Род деятельности: государственный деятель Дата рождения: 5 января 1911(1911 01 05) … Википедия
Нурбаев, Мамат Нурбаевич — Эта статья или раздел нуждается в переработке. Пожалуйста, улучшите статью в соответствии с правилами написания статей … Википедия
Источник статьи: http://kirgyz_russian.academic.ru/19438/%D0%BC%D1%8B%D1%80%D0%B7%D0%B0
?адыр мырза ?ли ?ле?дері жина?ы антоним
Екі ішектің бірін қатты, бірін сәл-пәл кем бұра.
Нағыз қазақ – қазақ емес,
Нағыз қазақ – Домбыра!
Білгің келсе біздің жайды, содан сұра тек қана:
Одан асқан жоқ шежіре.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Ана тілің – арың бұл)
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (О, тіршілік!)
Не берсең де арнап бер,
Алтын балық ілінетін қармақ бер!
Бақыт бер де,
Бармақтай сол бақытты
Басып тұрар батпандай бір салмақ бер!
Және дос бер, айтқанымды мақұл дер,
Жүйрік бер де
Соған шыдар.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Шабытты шақ)
Жүрек пен жүйке егессін,
Жыр көңіл сонда толғайды.
Жынды деп жынды емессің,
Демеуге және болмайды.
Тебісіп ырғақ миың да,
Төгесің сырды отырып.
Адам деп айту.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Студент)
Басталмаған қаланың дастаны әлі
Бірінші жыл дала деп жас тамады.
Бірінші жыл ауылы естен кетпей,
Бесінші жыл қимайды астананы.
О жастық-ай, алмайтын өлмей тыным,
Ойын-тойсыз, өмірге көнбейтұғын.
Биге барса баратын.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Шарап)
Шарап, сенде бар жүзімнің ашу, кегі, ызасы.
Саған басын тұрады иіп дастарханның жүз асы.
Жасайсың сен ырду-дырду той-тамаша, сауық кеш,
Сол сауықты өзің және бірінші боп бұзасың.
Мұнша шақар болады деп кім ойлаған жүзімді.
Шарап, сені жеңемін деп талай мықты кіжінді.
Бірақ сен пілдің өзін бірте.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Он баласы бар ана)
Адам жаны өрілмеген таспадан.
Адам – адам.
Ұға ма оны тас надан.
Он баласы бар ананы бүгінде
Он есе сыйлау керек басқадан!
Қызыл шақа сәби үшін егесте
Көрместі де.
Қазақша өлең: Қадыр Мырза Әли (Студент)
Басталмаған қаланың дастаны әлі
Бірінші жыл дала деп жас тамады.
Бірінші жыл ауылы естен кетпей,
Бесінші жыл қимайды астананы.
О жастық-ай, алмайтын өлмей тыным,
Ойын-тойсыз, өмірге.
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері
- Записи сообщества
- Поиск
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Адамдарды жакындастыратын — жаксылык.
Кадыр Мырза Али
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Ата — анаң — екінші Аллаң.
Қадыр Мырза Әли
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Қызға қызарған жарасады,
Ұят қыздың бағасын көтереді.
Қадыр Мырза Әли
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Кінәлі адам ғана кінәлайды.
Қадыр Мырза Әли
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Әдемілік — арудың қаруы.
Қадыр Мырза Әли
Қадыр Мырза Әлидің өлеңдері, нақыл сөздері запись закреплена
Бала кезде ананның,
Қартайғанда әйеліңнің қамқорлығында боласың.
Источник статьи: http://vk.com/public92974068
Қадыр Мырза Али
Автор: Пользователь скрыл имя, 29 Октября 2011 в 15:20, реферат
Описание работы
Қадыр Мырзалиев Жымпиты ауылында туған. Ол атақты қазақ ақыны, халық жазушысы. Қаз МУ-дың филология факультетін бітірген. 1958-1993 жылы « Балдырған» журналында әдеби қызметкер, «Жұлдыз» журналында поэзия және сын бөлімінің меңгерушісі, жауапты хатшы болды. Мырзалиевтің алғашқы өлеңі 1954 «Пионер» журналында жарияланған. Ол «Ақ отау», «Домбыра», «Қорамсаң» т.б. шығармаларын жазды. Ол шетел елдері үшін ең атақты адам. Оның еңбектерін шеделдіктер өте жоғары бағалады.
Работа содержит 1 файл
1Қадыр Мырзалиев.doc
Ең жеңілі мынау эпифораны көрелікші:
Көңілін от қарып,
Артында шаң қалып,
Өлеңнің мазмұнындағы қоспасыз шындықты айтпағанның өзінде, пішіндегі мұндай шынайы, сұлу айшықты, яки фигураны асқан шебер ақын ғана жасай алады. «Дала дидарындағы» өлеңдерде, міне, осындай өзіндік дидар бар.
Сонымен, бірінші томдағы бірнеше кітап – «Ой орманынан» «Дала дидарына», одан «Бұлбұл бағына» көшіп, ақыр-аяғында Қазақ ССР Мемлекеттік сыйлығын алған «Жерұйыққа» келіп, өзінің ақындық өнер биігіне осылай сатылап өрлеген Қадыр енді бір тұста поэзия жайлауына «Ақ отау», яки өз отауын, өзінің жыр отауын тігеді де төрінде отырып, екінші томда қолына құйқылжыған көңіл күйінің екі ішекті, он екі пернелі «Домбырасын» алады, сөйтіп тағы да сол өзі тапқан ырғақпен мәнер-машықпен төңірегін ағыл-тегіл шалқыған кербез күйге, сылқым сырға, сырбаз жырға толтыра күмбірлетіп кетеді.
Сөзімізді ұзарта бермей, тұжырымдай түсу үшін біз «Бұлбұл бағын» араламай-ақ, «Ақ отауға» кірмей, «Жерұйыққа» бармай-ақ, бірден «Домбыра» сазына сәл құлақ түріп көрсек дейміз.
«Қуып шығар қызыл сөзді ой кейін,
Мен оларға киліккенді қой дейін.
Алтын тиек идеям,
Егіз ішектің беу-беуі мен
Қадыр «Домбыра» тиегін осылай қондырады. Мұның өзі домбыра тиегі болуымен бірге екі кітапты өлең-эпопеяның беташары да:Тиек тіреп көтерген екі ішек құр құйқылжып ойнамады, ой айтады, сыр шертеді, демек Қадыр домбырасының тиегі шаңақ пен ішек арасындағы мөлшері болуға тиіс.
Источник статьи: http://www.stud24.ru/literature/adyr-myrza-ali/96666-289752-page2.html